Ο Ναός της Αγίας Κυριακής και τα λοιπά Σεβάσματα της Δημητσάνας του Βασ. Χ. Σκολαρίκου

Στο Σημείωμα ο συγγραφέας Βασίλειος Χρ. Σκολαρίκος σημειώνει:

Κάθε φορά που εισέρχομαι στην εκκλησία της Αγίας Κυριακής, μια ιερή συγκίνηση με διαπερνά. Ίσως γιατί εκεί διαμορφώθηκε το κομμάτι εκείνο του χαρακτήρα μου, που έχει να κάνει με τη θρησκεία και ην πίστη, εκ του γεγονότος ότι τα χρόνια που πήγαινα στο Δημοτικό Σχολείο, βοηθούσα στον Ιερό της Εκκλησίας τον ιερέα που διακονούσε σ' αυτή. Από τους ταπεινούς αυτούς λευΐτες που διακόνησαν την περίοδο εκείνη των μαθητικών μου χρόνων στο Δημοτικό Σχολείο έμαθα πολλά πράγματα που είχαν σχέση με τις ιεροτε­λεστίες που πραγματοποιούνται στους ιερούς ναούς. Εξοικειώθηκα σιγά-σιγά με τα κεριά, τις λαμπάδες, το λιβάνι, το θυμιατό, τα καντήλια, τις εικόνες, και βέβαια με την κατανυκτική και μυστηριακή ατμόσφαιρα που διαμορφώ­νεται σε κάθε Θεία Λειτουργία, σε κάθε Ιερό Μυστήριο.

Όταν τελείωσα το Δημοτικό Σχολείο, σε κάποιο από τους Εσπερινούς της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και μετά την απαγγελία μου, μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, του "Άσπιλε, αμόλυντε, άφθορε..." ο αείμνηστος παπα-Νικόλας Πασιαλής μου συνέστησε να ανεβώ κι' εγώ στο δεξιό ψαλτή ρι του Ναού, το οποίο διηύθυνε ο αείμνηστος πρωτοψάλτης της πόλης μας Νίκος Κάντζιας.

Στον περικαλλή αυτό Ναό της Αγίας Κυριακής, στον οποίο μικρό παιδί το χέρι της μακαρίτισσας μάνας μου με οδήγησε, κάτω από τον θόλο της, άκουσα από τον αείμνηστο Νίκο Κάντζια, κατανυκτικές ιεροτελεστίες, με­λωδίες ανεπανάληπτες, που είχαν συντελέσει να αναπτυχθεί το θρησκευτικό συναισθημάτων συμπατριωτών μας, και είχαν συμβάλλει κατά πολύ στην καλλιέργεια σ' αυτούς του πνεύματος της πίστεως και της λατρείας.

Θρησκευτική έξαρση επικρατούσε την ημέρα δε της Εορτής της Μνήμης της Αγίας, ιδιαίτερα την ώρα που χαρμόσυνα εψάλλετο το Δοξαστικό των Αίνων της Αγίας, το "Δεύτε της Δημητσάνης ο λαός..."

Σημαντικά γεγονότα της ζωής του καθενός, ευχάριστα ή λυπηρά, είναι συνδεδεμένα με την εκκλησία μας. Υπάρχει, λοιπόν, ένας ακατάλυτος ψυχικός δεσμός του κάθε Δημητσανίτη με τις εκκλησίες της πόλης μας. Δε­σμός, που δεν διασπάται και όταν οι βασικές ανάγκες μας φέρουν μακριά τους.

Ιδιαίτερα στον μεγαλοπρεπή αυτό Ναό της Αγίας Κυριακής έγιναν: ενθρονίσεις Επισκόπων και Μητροπο­λιτών, που θεοφιλώς ποίμαναν τον φιλόχριστο και θεοσεβή λαό της ιστορικής μας Μητροπόλεως, χειροτονήθη­καν κληρικοί, που ανεδείχθησαν κήρυκες της πίστεως και της λατρείας, τελέστηκαν μυστήρια, όπως του γάμου και της βάπτισης, εξόδιες ακολουθίες απελθόντων συμπατριωτών μας, αναπέμφθηκαν δεήσεις για την ευόδω­ση των απελευθερωτικών αγώνων του Έθνους, ακούστηκαν ικεσίες για την σωτηρία της ιστορικής μας πόλης, ευχές για την υγεία των κατοίκων της και των ξενιτεμένων παιδιών της, που ήσαν και εξακολουθούν να είναι πιστοί θεματοφύλακες των ιδεωδών του Έθνους, ήτοι: της Πίστεως, της Πατρίδας και Οικογένειας, ακόμα δε και πανηγυρικές εορταστικές ακολουθίες, παρουσία επιφανών κληρικών και διακεκριμένων προσωπικοτήτων της Πολιτικής και Στρατιωτικής Ιεραρχίας.

Επιθυμία πάντοτε με κατείχε να γράψω κάτι για την ιστορία αυτού Ναού, ένα είδος ευχαριστίας για τους κτίτορες, της κατά πρώτον μικρήςεκκλησίας,

και κατόπιν προς όλους αυτούς που αφιέρωσαν μέρος της περιουσίας τους για να ανοικοδομηθεί ο ση­μερινός Ναός της Αγίας, που αποτελεί αληθινό στολίδι της Δημητσάνας. Να αναφερθώ ακόμα για τους διακονήσαντες σ' αυτόν ευλαβείς ιερείς, επιτρόπους, ιεροψάλτες, δωρητές, και γενικά όλους αυτούς, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, εργάστηκαν για τον μεγαλοπρεπή και εξαιρετικά πολύ αγαπητό σ' όλους τους Δημητσανίτες Ναό της Αγίας Κυριακής.

Στο παρόν πόνημα, θεώρησα πως θα ήταν χρήσιμο, εκτός των παρατιθέμενων εγγράφων, που σχετίζονται με την ανοικοδόμηση του Ναού και όχι μόνον, πολλά εκ των οποίων είναι πρωτότυπα και πρέπει να θεωρούνται ως ανέκδοτα, να συμπεριλάβω και πολλά σημαντικά γεγονότα που σχετίζονται με τον Μητροπολιτικό μας Ναό, όπως: λόγοι που εκφωνήθηκαν εντός αυτού από ιστορικές προσωπικότητες, επιστολές που αφορούσαν τον Ναό με την συνδεδεμένη μ' αυτόν Σχολή της Δημητσάνας, επιστολές σχετιζόμενες με την δωρεά του Αν­δριάντα του Ιερομάρτυρα και Αγίου Γρηγορίου του Ε', καθώς και πολλά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία και γεγονότα που έχουν σχέση με τον Ναό αυτόν και την πόλη της Δημητσάνας.

Οι φωτογραφίες που παρεμβάλλονται, ιδιαίτερα εκείνες των ιερών ναών της πατρίδας μας, είναι αυτές που έχουν ληφθεί πριν την όποια αλλαγή της εξωτερικής εμφάνισης των κτιρίων τους και του περιβάλλοντος αυτών χώρου. Κατ' αυτόν τον τρόπο μένει καταγραφόμενο το πρότυπο της μορφής των, όπως δηλαδή οι προγονοί μας τους έφτιαξαν και τους παρέδωσαν σε μας και τους επιγόνους μας για να τους προσέχουμε ως κόρη οφθαλμού.

Ένα ιστορικό βιβλίο για την περιοχή της Δημητσάνας από ένα άνθρωπο που κατέχει αλλά και ερευνά τα ιστορικά αρχεία της περιοχής. 

Σε  μεγάλο σχήμα με πολλές  φωτογραφίες, σελίδες 440, εκδότης είναι το "Κληροδότημα  Νικολάου Μακρή και Γεωργίου Παπούλια".

Καλοτάξιδο να είναι....